Blog 2 | Wat zijn de voordelen van natte weilanden?

Waarom verhogen de meeste boeren hun waterpeil liever niet?
Dat heeft twee belangrijke redenen. De eerste is dat landbouwmachines tegenwoordig heel zwaar zijn en daarom niet geschikt voor moerassige omstandigheden. De tweede en waarschijnlijk doorslaggevende reden is, dat natte weiden minder gras produceren. De productie per hectare is laag en dat wil je niet als ondernemer: de schoorsteen moet roken!”

Hoe ging het hier vroeger?
“Vroeger werd er wel geboerd in laagveengebieden. Maar gras was het enige gewas dat er goed wilde groeien. Het was geen vetpot. Boeren weidden hun koeien in zompige weiden, die als eilanden in het water dreven. Transport ging over water. Door de diepteontwatering in de jaren tachtig veranderde het landschap ingrijpend.”

Wat zijn de gevolgen voor de natuur?
“Droge veengrond oxideert. Het vliegt de lucht in, waardoor de grond “zakt”. Bij de oxidatie komt bovendien CO2 vrij. En dat is in deze tijd waarin we worstelen met het broeikaseffect, natuurlijk uit den boze. Daarnaast heeft een lage waterstand ook gevolgen voor het ecosysteem: veel dieren kunnen niet meer genoeg voedsel vinden.”

Hoe gaan jullie om met deze omstandigheden?
“Bij De Nije Mieden hebben we een hoog waterpeil. Dat wil zeggen dat er water in de greppels staat. Die zijn dus niet alleen om af te wateren, maar ook om water in het land te brengen.

Dat heeft verschillende voordelen. Zo genieten we van de weidevogels die op ons natte land afkomen. Daarbij kunnen de koeien gemakkelijk uit de sloot drinken. Het water is schoner, doordat de grond niet meer uitloogt: je ziet de vissen zwemmen! We hoeven bovendien nooit te beregenen. Dat scheelt werk en diesel.

Onze koeien zijn aan de drassige omstandigheden aangepast. Het zijn geen volbloed Holsteins, maar lichte, behendige dieren.”

Maar er zijn toch wel nadelen?
“In het begin waren we bang dat het vee ouderwetse ziektes zou krijgen, zoals leverbot. Leverbot wordt overgedragen door slakjes die nattigheid heerlijk vinden. Nu blijkt dat ons vee niet besmet raakt. Waarschijnlijk is dit aan de ganzen te danken. We waren ze altijd liever kwijt dan rijk, maar ganzen eten niet alleen gras. Ze verorberen ook graag een slakje en daar doen wij ons voordeel mee.”

En de machines? Raken die niet vast in de blubber?
“We laten ons leiden door de natuur. Als de grond te nat is, rijden we er niet met zwaar materieel overheen… Maaien doe je sowieso vooral in de zomer, als de grond relatief droog is. Hetzelfde geldt voor mest uitrijden. Dat doen wij niet om van onze stront af te komen, maar om het bodemleven te voeden. Dat heeft het meeste zin wanneer het redelijk warm is.”

Hoe ga je als ondernemer om met de lagere productie per hectare?
Lees daarover in ons volgende blog!

Het project Paludi & Markt wordt uitgevoerd in het kader van het Interreg VI-programma Deutschland-Nederland en wordt medegefinancierd door de Europese Unie, het Nederlandse Ministerie van Economische Zaken (EZK), MB Niedersachsen, alsmede de provincies Fryslân, Drenthe en Gelderland.